Page 258 - คลายปม คดีที่ดินคนจน
P. 258
๒๒๐ รายงานวิจัยกระบวนการยุติธรรม คลายปม “คดีที่ดินคนจน” ๒๒๑
แต่หากกระบวนการมิชอบ กรมที่ดินจะรับผิดชอบในการเพิกถอน ส่วนสิทธิเป็น
ื
ของใครค่อยไปว่ากันอีกที การเพิกถอนต้องดูเง่อนไขว่าเพิกถอนจากอะไร ถ้า
เป็นการทับที่สาธารณะ ที่ดินก็เป็นสาธารณประโยชน์ของแผ่นดินไป ซึ่งอาจออก
นสร.ได้ ถ้าเป็นเรื่องการครอบครองท�าประโยชน์ แต่ไม่ได้ท�า หลักเกณฑ์ก็มีว่าจะ
�
ี
ู
ิ
ิ
ี
ออกให้เฉพาะผ้มสทธชอบโดยกฎหมายและครอบครองทาประโยชน์ ถ้าไม่มการ
ครอบครองท�าประโยชน์โดยท่คนอ่นท�าประโยชน์อยู่กระบวนการก็อาจจะผิดได้
ื
ี
ี
ี
�
ส่วนท่ดินท่ถอนออกมาน้นก็ต้องพิจารณาว่าเป็นอะไร ถ้ามีคนครอบครองทา
ั
ี
ิ
ประโยชน์อยู่แต่ยังไม่ได้ออกเอกสารสิทธ์ ถ้าไม่ใช่ท่สงวนหวงห้ามก็เป็นท่รกร้าง
ี
ว่างเปล่าซึ่งบุคคลอาจจะได้มาตามประมวลกฎหมายที่ดิน ถ้าไม่ได้มาที่รกร้างว่าง
เปล่าก็อาจเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน สามารถออกเป็นโฉนดชุมชนได้ ก็จะมี
หลายช่องทางทั้งพึ่งศาล หน่วยงานราชการ หรือผู้ตรวจการแผ่นดิน
ิ
ี
ส่วนการท่อธิบดีจะเพิกถอนเอกสารสิทธ์โฉนดท่ออกทับท่สาธารณประโยชน์
ี
ี
ี
ชาวบ้านในพ้นท่จะร้องเรียนผ่านช่องทางไหนอย่างไร มีหลายกรณี เช่น
ื
ื
ี
ี
หนังสือพิมพ์ลงข่าว ทางกระทรวงฯ มีหนังสือให้กรมท่ดินช้แจงและท�าเร่องเพิก
ถอน หรือ ชาวบ้านรวมตัวกันมีตัวแทนท�าหนังสือร้องเรียนมา หรือ กรณีถูกทับที่
คนเดียวก็มี หรือมูลนิธิต่างๆ ยื่นเรื่องร้องเรียนก็มี
ี
ั
ี
ิ
ิ
เพ่มศักด์ มกราภิรมย กรณีท่ดินท่เสนอคร้งท่แล้ว ดีเอสไอ และคณะ
ี
ี
ื
กรรมการสิทธิฯ ลงพ้นท่ตรวจสอบข้อเท็จจริงและมีความเห็นเดียวกันว่าออกโฉนด
ี
ื
โดยมิชอบ แต่กรมท่ดินกลับบอกว่าชอบ ไม่ยอมเพิกถอน เม่อศาลปกครองพิพากษา
ี
ี
ี
ื
กรมท่ดินก็ต่อสู้ด�าเนินการต่อ แต่ชาวบ้านในพ้นท่เดือดร้อน ยกตัวอย่างน้เพ่อแสดง
ื
้
ุ
่
้
ุ
่
ใหเหนวา แมเขาช่องทางแลวแตไมสามารถไปตอได แต่สิทธชมชนนาสนใจในกลม
ิ
็
้
้
่
่
้
่
่
ชนเผ่าที่ไม่มีฐานต่อสู้เป็นปัจเจก เพราะอยู่กันเป็นชุมชน เป็นต้น
ผูพิพากษา ๕ สมมติว่า ชาวเลเป็นกลุ่มน้อยของต�าบลนั้น มีปัญหาว่า จะ
ื
ั
้
ิ
้
ู่
่
ั
ุ
่
ู่
พจารณาชมชนจากหมบานหรอต�าบล ถาหมบานน้นชาวเลน้อยกวาชาวบานทวไป
้
้
ซึ่งอาจมีผลประโยชน์ขัดกัน ใครจะเป็นชุมชน เวลาออกกฎหมายท�าอย่างไรจะให้
คนกลุ่มน้อยมีสิทธิมีเสียงได้ในกรณีที่เขาจะมีสิทธิใช้ หรือ อบต.เป็นชุมชน แล้ว ๓
กลุ่มนี้ขัดกัน จะให้ใครเป็นคนด�าเนินการ ซึ่งจะมีความซับซ้อนอีกมาก
