Page 7 - คลายปม คดีที่ดินคนจน
P. 7
f รายงานวิจัยกระบวนการยุติธรรม คลายปม “คดีที่ดินคนจน” ๐๐๑
บทคัดย่อ
ปัญหา ข้อพิพาทที่ดินระหว่างรัฐและเอกชนกับราษฎร
ี
ื
ท่ยากจน จนเป็นเร่องฟ้องร้องด�าเนินคดีมีมาช้า
ึ
นานและมีแนวโน้มรุนแรงมากข้นราษฎรผู้ต้องคดีสะท้อนถึงความไม่เป็นธรรมจาก
ี
กลไกรัฐและกระบวนการยุติธรรมจึงมักแพ้คดี ต้องสูญเสียท่ดินอยู่อาศัยท�ากิน เป็น
หนี้สิน ครอบครัวแตกแยก ชุมชนล่มสลาย คดีที่ดินจึงมีความรุนแรงและส่งผลก
ระทบให้ราษฎรยากจนจ�านวนมากได้รับความเดือดร้อน
ึ
ิ
ั
โครงการศกษาวจยกระบวนการยุตธรรมปัญหาและแนวทางแก้ไขกรณคด ี
ี
ิ
ความเรื่องที่ดิน มีวัตถุประสงค์เพื่อท�าความเข้าใจกับสาเหตุและปัจจัยที่ก่อให้เกิด
์
ั
ุ
ิ
้
้
�
ั
ั
ปญหาเพอวเคราะหปญหาและขอจากดของกระบวนการยตธรรมและขอกฎหมาย
่
ิ
ื
ุ
เพอสร้างข้อเสนอแนะในการปรับปรงและพัฒนากระบวนการยติธรรม การปฏบัต ิ
ุ
ื
ิ
่
ั
ั
้
งานของหน่วยงานรฐทเกยวข้องกบการจดการทดน รวมทงการปรบปรงแก้ไข
ิ
่
ี
ั
่
ี
ี
ั
่
ั
ุ
กฎหมายร่วมกัน โดยได้ศึกษาคดีท่ดิน ๕ กรณี ได้แก่ชุมชนเวียงหนองล่อง จังหวัด
ี
ล�าพูน ชุมชนหนองกินเพล จังหวัดอุบลราชธานี ชุมชนทุ่งพระ จังหวัดชัยภูมิ ชุมชน
ราไวย์ จังหวัดภูเก็ต และชุมชนทับยาง จังหวัดพังงา โดยการศึกษาหลักฐาน
ประกอบคดี ค�าพิพากษาศาลยุติธรรม ค�าพิพากษาศาลปกครอง ตลอดจนรายงาน
ขององค์กรอิสระ ได้แก่ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ผู้ตรวจการแผ่นดิน
กรมสอบสวนคดีพิเศษ และการลงพื้นที่พบปะผู้ได้รับผลกระทบจากปัญหาและผู้
ที่เกี่ยวข้อง สัมภาษณ์ราษฎรในพื้นที่เป็นรายบุคคลและพูดคุยกับราษฎรเป็นกลุ่ม
ี
และน�าข้อเท็จจริงท่รวบรวมได้มาจัดเวทีสาธารณะ ซ่งมีผู้เข้าร่วมประกอบด้วย
ึ
ผู้พิพากษา อัยการ ต�ารวจ ทนายความ พนักงานเจ้าหน้าที่ของรัฐ และนักวิชาการ
ร่วมกันวิเคราะห์ประเด็นปัญหาและเสนอแนะแนวทางการจัดการปัญหาความ
ขัดแย้ง
