Page 17 - land is life
P. 17
ที่ดินคือชีวิต ฝ่าวิกฤตที่ดินคนจน [ 17 ]
ฟื้นฟูทรัพยากรชายฝั่ง บทพิสูจน์ความเข้มแข็งเครือข่าย
ิ
จังหวัดภูเก็ตมีลักษณะทางกายภาพพเศษ
โดยมีทะเลล้อมรอบ ซึ่งประกอบด้วยทรัพยากรธรรมชาติ
ที่ส าคัญ คือ ป่าชายเลน ปัจจุบันมีเนื้อที่ประมาณหนึ่ง
หมื่นไร่ (ปี พ.ศ. 2547 มีเนื้อที่ 10,504 ไร่) โดยเป็นพื้นที่
ป่าชายเลนที่อยู่ในเขตป่าสงวน 8,106 ไร่ จากข้อมูล
พบว่า เมื่อประมาณ 50 ปีที่แล้ว มีเนื้อที่ป่าชายเลน
ประมาณ 20,000 ไร่
การที่ป่าชายเลนมีพนที่ลดลงอย่างรวดเร็ว
ื้
โดยภาพรวมเนื่องมาจากปัญหาหลัก 3 ประการ คือ
1) การขาดการวางแผนและการจัดการใช้ประโยชน์ที่ดี
พอ เกิดการบุกรุกเพอการใช้ประโยชน์ด้านอนๆ มากขึ้น
ื่
ื่
อาทิ การท านากุ้ง การท านาเกลือ การท าเหมืองแร่
รวมถึงการสร้างแหล่งชุมชน สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นเพราะไม่ได้
ใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัด 2) การใช้ประโยชน์จากป่า
ั
ชายเลนขาดความยั่งยืน อนเนื่องมาจากการขาดการใช้
ข้อมูลพนฐานทางวิชาการและการจัดระบบที่ดี รวมถึงความรู้ความเข้าใจพนฐาน ในเรื่องป่าชายเลนยังมี
ื้
ื้
น้อยน าไปสู่การบริหารจัดการที่ผิดพลาด และประการส าคัญ 3) การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนยังไม่
เพยงพอ ทั้งนี้การบริหารจัดการป่าชายเลนจะประสบผลส าเร็จยั่งยืนได้จะต้องได้รับความร่วมมือของ
ี
ประชาชนในพนที่อย่างเต็มที่ ในการป้องกัน รักษา และมีส่วนในกระบวนการตัดสินใจ รวมถึงการใช้
ื้
ื้
ู
ทรัพยากรป่าชายเลน จะต้องมีการประชาสัมพนธ์เกี่ยวกับความส าคัญ การปลูก การฟนฟ การป้องกันและ
ั
อนุรักษ์ป่าชายเลน
ิ
หลังจากภัยพบัติสึนามิพบว่า พนที่ต่างๆ ที่อยู่ใกล้ทะเลได้รับความเสียหายอย่างรุนแรง ไม่ว่าจะ
ื้
เป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่อยู่อาศัย และเครื่องมือประมง ซึ่งจากประสบการณ์ในการรวมเป็นเครือข่ายสิทธิคน
ู
จนพฒนาภูเก็ตได้ไปศึกษาเรียนรู้จากเพอน ด้านการฟนฟชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติ จึงมีบทสรุป
ื้
ั
ื่
ู
ื้
ร่วมกันในเรื่องการรักษาฟนฟทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมว่า ถ้ามีป่าชายเลนที่สมบูรณ์ จะสามารถ
ลดผลกระทบจากคลื่นยักษ์ได้ ซึ่งเห็นเป็นประจักษ์ชุมชนที่หินลูกเดียว ท่าเรือใหม่รัษฎา และชุมชนปลา
กะตัก
ประการถัดมาคือ เมืองภูเก็ตก าลังเติมโต ป่าชายเลนที่เสื่อมโทรมอาจเป็นปัจจัยให้มีการบุกรุกเพื่อ
ประโยชน์ทางธุรกิจและการอยู่อาศัยได้ ดังนั้นควรท าให้ภูเก็ตซึ่งล้อมรอบด้วยทะเลและมีป่าชายเลนที่
